Ngày xưa, khí công là phương pháp tu luyện để con người vượt lên khỏi giới hạn thông thường, giúp người bình thường trở nên phi thường, đạt đến tầm thánh nhân, tiên nhân, hoặc Phật nhân. Xuất phát từ mong muốn hoàn thiện bản thân, khí công được sinh ra với mục đích giúp con người sống khỏe mạnh, trường thọ, ít bệnh tật và hạnh phúc hơn—ước mơ mà ai cũng mong đạt được.
Trong cuộc sống, khi tiếp xúc lâu dài với ai đó, chúng ta có thể cảm nhận tính cách họ thông qua cách họ giao tiếp với xã hội và mọi người xung quanh. Những người được mọi người tôn trọng, ngưỡng mộ là người có cả tài năng lẫn đức độ. Tính cách và cuộc sống con người có mối liên hệ mật thiết, vì vậy, để hoàn thiện bản thân, chúng ta cần nghiên cứu hai yếu tố quan trọng: tính cách và sức khỏe.
Mạng sống con người liên quan đến sức khỏe, bao gồm các tác động từ công việc, môi trường, thời tiết, và các yếu tố bên ngoài cũng như tình trạng hoạt động của các bộ phận trong cơ thể. Tính cách ảnh hưởng đến lối sống; tính cách tiêu cực có thể gây bệnh và hướng con người đến sự suy yếu, trong khi tính cách tích cực thúc đẩy sự phát triển của xã hội và cá nhân.
Từ đó, chúng ta thấy rằng có nhiều cách để cải thiện cả sức khỏe và tính cách. Sức khỏe là sự hiện diện hữu hình của mạng sống, trong khi tính cách là mạng sống vô hình. Khí công đi sâu vào hai vấn đề này, nhằm giúp con người khỏe mạnh và hoàn thiện.
Người khỏe mạnh là người có thần thái, phong độ, dáng vẻ tự tin, âm sắc rõ ràng, ánh mắt sáng, khí chất hiên ngang. Tất cả những điều này đều toát ra từ khí, và khí công là phương pháp luyện tập để tăng cường khí này.
Khí công ra đời nhằm kéo dài tuổi thọ và chống lại bệnh tật do các tác nhân bên trong và bên ngoài tác động. Theo lý thuyết “nhất nguyên,” khí là biến số duy nhất có thể thay đổi cả thể xác và tinh thần con người. Để đạt đến sự hài hòa, cần có sự cân bằng âm dương—đó là nền tảng của thuyết Thái Cực, Thuyết Tinh Khí Thần, và nhiều thuyết khác trong khí công.
Theo quan điểm khí công, sự phát triển của con người bắt đầu từ lúc ở trong bụng mẹ với sự hình thành của các cơ quan chính, tượng trưng cho số 4. Sau đó, cần có dạ dày để nuôi dưỡng các tạng phủ, tạo nên ngũ hành, hay số 5. Ngũ hành sinh ngũ khí và được cân bằng tại tám phương của bát quái, hoàn chỉnh tạo nên một con người khỏe mạnh.
Khí công dựa trên 3 học thuyết
- Thuyết âm dương lưỡng nghi tứ tượng, ngũ hành bát quái
- Thuyết kinh lạc mạch
- Thuyết sinh tồn của đạo
Từ đó tạo thành động khí công và tĩnh khí công để bảo dưỡng duy trì và kéo dài sự sống con người.