Tập luyện khí công không chỉ đơn thuần là vận động thể chất hay thiền định tinh thần. Đó là cả một hệ thống tu luyện tinh tế, kết hợp giữa y học cổ truyền phương Đông, triết học âm dương – ngũ hành và nghệ thuật sống cân bằng.
- Cơ thể – Một dây chuyền sự sống kỳ diệu
Cơ thể người không chỉ là một tập hợp các bộ phận rời rạc, mà là một dây chuyền sản xuất sự sống được kết nối chặt chẽ bởi:
- Não bộ (Thần): Trung tâm điều khiển toàn thân.
- Tâm (Tình): Trung tâm cảm xúc, rung động và thiện niệm.
- Tạng phủ (Khí – Huyết): Gan, tim, phổi, thận, tỳ là nơi sinh – chuyển – vận – hóa khí huyết.
- Kinh lạc (Đạo dẫn): 12 chính kinh, 8 kỳ kinh mạch là “đường ống” dẫn khí huyết nuôi cơ thể.
- Tay – chân (Thực hành): Bộ phận vận động tạo ra lao động, thực thi sứ mệnh con người.
Tất cả vận hành trơn tru nhờ khí và huyết – hai dòng năng lượng sống chủ đạo. Nếu khí và huyết đầy đủ, lưu thông tốt, cơ thể sẽ khỏe mạnh. Nếu tắc nghẽn hay suy yếu, bệnh tật phát sinh.
- Khí và huyết – Gốc rễ của sức khỏe
Theo Đông y:
- Khí là Dương – vận hành, sưởi ấm, thúc đẩy chuyển hóa.
- Huyết là Âm – nuôi dưỡng, làm mềm, làm ẩm tạng phủ.
Khí công là nghệ thuật luyện khí để dưỡng huyết và ngược lại. Khí sinh ra từ tinh (từ ăn uống), từ thần (ý chí), từ hít thở. Khí nuôi dưỡng huyết và đẩy huyết đi. Huyết tạo chất nền cho khí tồn tại và lan tỏa.
“Khí và huyết quyết định toàn bộ sự sống – Mọi bài tập khí công đều xoay quanh cân bằng hai yếu tố này.”
- Tập khí công là bảo trì dây chuyền sự sống
Giống như một dây chuyền máy móc cần bảo trì, cơ thể cũng cần:
- Dưỡng sinh (phòng bệnh): Tập thở, giữ cân bằng âm dương.
- Bài độc (thải bệnh): Tập vận khí đẩy độc tố qua mồ hôi, nước tiểu, phân, hơi thở.
- Phục hồi (dưỡng khí): Ăn uống điều độ, nghỉ ngơi đúng lúc, luyện công đúng cách.
Khí công giúp tạng phủ hoạt động nhịp nhàng, tạo ra huyết và khí chất lượng, từ đó nuôi dưỡng 12 kinh mạch và điều phối toàn cơ thể.
- Khí công và thiền – Hai nhánh một gốc
- Khí công động (Dynamic Qigong): Bài tập như Bát Đoạn Cẩm, Dịch Cân Kinh, Thái Cực Quyền, giúp vận động toàn thân, khai thông khí huyết.
- Khí công tĩnh (Static Qigong): Thiền ngồi, thở bụng, thở Tiểu Chu Thiên – vận khí nhẹ nhàng nhưng sâu sắc.
- Thiền (Meditation – Thiền tĩnh): Là phần “thần” trong khí công, giúp thanh lọc tâm trí, duy trì chánh niệm, đạt trạng thái “an nhiên vô ngã”.
Thiền là ánh sao định hướng tâm trí. Khí công là dòng nước dưỡng sinh toàn thân. Kết hợp cả hai, ta đạt trạng thái thăng hoa toàn diện.
- Nguyên lý âm dương – ngũ hành trong khí công
- Âm – Dương: Là gốc sinh hóa – như 0 và 1 trong thế giới số.
- Ngũ hành: Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ là biểu hiện của 5 cơ quan nội tạng: Phế – Can – Thận – Tâm – Tỳ.
- 12 kinh mạch + 8 kỳ kinh: Là đại lộ truyền dẫn khí huyết khắp cơ thể.
Khí công là nghệ thuật dẫn khí vào đúng kinh, theo đúng hành, thuận âm dương, từ đó tái tạo toàn diện thân – tâm – trí.
- Luyện thở – Đại học trong khí công
Thở đúng không chỉ đưa oxy vào máu, mà là dẫn khí:
- Tiểu Chu Thiên: Dẫn khí từ Nhâm sang Đốc, vận hành một vòng tròn khí nội thể.
- Đại Chu Thiên: Khí đi từ tứ chi về trung tâm và ngược lại, làm sạch toàn bộ kinh lạc.
- 12 thức Dịch Cân Kinh: Mở 12 kinh chính.
- 8 thức Bát Đoạn Cẩm: Cân bằng 8 khí âm – dương.
“Thở là đại học. Động công là phổ thông. Phải tích lũy kinh nghiệm qua động công để dùng đúng trí nhớ khi ngồi thiền tĩnh.”
- Ba bài căn bản mọi học viên khí công cần biết
- Bát Đoạn Cẩm: Mở 8 khí – luyện dẻo dai, khai thông tạng phủ.
- Dịch Cân Kinh: Khai thông 12 chính kinh – mạnh gân cốt.
- Thái Cực Quyền – 24 Thức: Kết hợp khí – lực – tĩnh – động – cân bằng âm dương hoàn hảo.
Cả 3 bài là nền móng luyện khí công từ thấp lên cao, theo tháp tiến trình của vũ trụ khí học.
- Từ luyện khí đến dưỡng tính – Đạo lý sống khỏe và thiện lương
Khi khí huyết đầy đủ, cơ thể không bệnh, thì tính tình sáng suốt. Từ đó, đạo đức phát triển: nhân – nghĩa – lễ – trí – tín.
- Tính tốt sinh ra khí tốt, khí tốt nuôi dưỡng thần sáng.
- Thần sáng phân biệt được đúng – sai, thiện – ác.
- Con người sống thuận đạo – là sống thuận quy luật của trời đất.
“Tập khí công là hành đạo – sống thuận lẽ tự nhiên. Đó là đại đạo – là con đường khai mở tri thức mới cho nhân loại.”
Kết luận
Khí công không chỉ là cách tập để chữa bệnh – mà là một nghệ thuật sống. Nó giúp con người:
- Khỏe mạnh từ thân – tâm – trí.
- Sống đúng với đạo lý trời đất.
- Tỏa sáng phẩm chất đạo đức.
- Khai mở sáng tạo khoa học, văn hóa, giáo dục tương lai.
Mỗi học viên khí công – hãy là người học trò khiêm cung của đại đạo. Luyện tập bằng chánh niệm, tinh tấn và hiểu biết.